W Kodeksie Pracy są określone wymagania dotyczące kierowania pracowników przez zakład pracy na wstępne, okresowe oraz kontrolne badania lekarskie.
Pracodawca, zgodnie z art . 229 § 4 Kodeksu pracy, nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.
Osoby przyjmowane do pracy oraz pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe – zgodnie z Art. 229. § 1. Kodeksu pracy – podlegają wstępnym badaniom lekarskim.
Wyłączony z obowiązku przejścia wstępnego badania lekarskiego jest pracownik, który ponownie zostanie zatrudniony u danego pracodawcy, na to samo stanowisko lub stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą.
Jest również możliwość, aby pracownik, który zostanie przyjęty do pracy u innego pracodawcy, będzie zwolniony z obowiązkowego wstępnego badania lekarskiego. Jest to możliwe pod pewnymi warunkami:
- przyjęcie do pracy na dane stanowisko nastąpi w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy
- pracownik musi przedstawić pracodawcy aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie
- pracodawca powinien stwierdzić, że warunki pracy występujące u poprzedniego pracodawcy odpowiadająwarunkom występującym na danym stanowisku pracy
W praktyce pracodawca musi rozstrzygnąć, czy warunki pracy wskazane na poprzednim skierowaniu na badania lekarskie pokrywają się z warunkami występującymi na nowym stanowisku pracy.
Aby było to możliwe pracownik powinien wraz z orzeczeniem lekarskim dostarczyć nowemu pracodawcy skierowanie na badania lekarskie, w którym są opisane warunki pracy uwzględniające informacje o występowaniu na stanowisku pracy czynnikach niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia lub czynników uciążliwych i innych wynikających ze sposobu wykonywania pracy.
Po analizie nowy pracodawca podejmuje decyzję czy uwzględni przedstawione przez pracownika orzeczenie lekarskie i wyśle pracownika na badania lekarskie dopiero po upływie ważności poprzednich, czy też postanowi skierować pracownika na wstępne badania lekarskie.
Powyższe odstępstwa nie dotyczą osób przyjmowanych do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych.